Paparikan Basa Sunda

PAPARIKAN JEUNG SISINDIRAN

1. Paparikan

Paparikan teh cabang tina sisindiran, nu ilahar wangunanana opat jajar (padalisan), dua cangkangna, dua eusina. Saban padalisan engang - engangna dalapan - dalapan, kajaba nu didangding nu disebut paparikan dangding.

Kecapa paparikan asalnan tina kecap parek, nu hartina deukeut, tuluy robah jadi parik dirarangkenan pa - an. Jadi paparikan teh hartina deudeukeutan. Nu dimaksud deudeukeutan didieu runtuyan kecapna atawa sorana mun dilisankeun "padeukeut" atawa ampir sarua malah sarua pisan.

Conto Paparikan:

Baju soeh tatambalan

Kaput gede jarumatna

Daek soteh ngawulaan

Lamun hade rumawatna

Bangbara dina bangbarung

Kulit munding kahujanan

Sangsara kuring di bandung

Gulang guling ngan sorangan

Daun jarak dibeungkeutan

Dibawa ka jalan gede

Anu harak ngadeukeutan

Hayangeun dibawa hade

Hampelas raraga jati

Palataran babalean

Ikhlas raga sareng pati

Ngabelaan kasaean

Ka kulah nyiar kapiting

Ngocok lobak bobodasna

Ulah sok liar ti peuting

Osok loba gogodana

Tarikolot bojongkaso

Babakan rea hayamna

Beuki kolot beuki nyoso

Beuki rea kahayangna

2. Sisindiran

Sisindiran nyaeta mangrupa karangan ka uger nu ngagunakeun rakitan basa di baligirkeun. Sisindiran kabagi kana 3 bagian!

• paparikan
• rarakitan
• wawangsalan

Dina paparikan asal kecap dina parik hartina deukeut mun rarakitan asal kecap rakit harina rata/ papak

Paparikan jeung rarakitan dina sapada diwangun ku 4 padalisan, 6 padalisan jeung 8 padalisan. Paparikan jeung rarakitan oge ngabogaan cangkang (padalisan ka I + II) sedengkeun ari eusi (padalisan 3+4). Paparikan jeung rarakitan jumlah engang jeung sora pokalna padalisan ka I kudu sarua jeung padalisan ke 3, sedengkan kadua (2) kudu sarua jeung padalisan kaopat (4).

• Paparikan jeung rarakitan ngabogaan sifat anu sarua :
  Silih asih
  Piwuruk
  Heureuy / Guguyon

Contoh paparikan Basa Sunda :

Pucuk kawung di Galungung
Pucuk kalapa di pentos
Saha nu di tiung sarung
Pantes diraksukan bodas

Contoh Wawangsalan Basa Sunda

• Kembang bodas buah bunder, ngaheruk nya pipikiran (jeruk)
• Kadal gede saba darat, pareng alus bagja awak (bayawak)
• Hayam tukung saba gunung, uyuhan teuing nya diri (puyuh)
• Beas dibunan deui iraha atuh patepung (tipung)
• Gale di reka mesjid, nyapikir batin nu majug (tajug)
• Keuyeup gede saba laut, teu hae liar ti peuting (kapiting)
• Sarangenge bijil ti peuting, rek sabulan rek sataun (bulan)
• Abdi teh kapiring leutik, sok isin lamun patepung (pisin)
• Nya hujan taya eureuna, nya diri kalangkung agris (ngijih)
• Gagang gambang di sagara, ulah kapalang ngabela (kapal)